บทความ

งานวิจัยและองค์ความรู้

Ucoming! Events

 

Joint International Conference on Sustainable Rice Cultivation and Vegetable Science & Innovation

งานประชุม นวัตกรรมข้าวและผัก

Rice and vegetables are key to global food security—especially in Asia. With climate change, limited resources, and growing populations, we urgently need sustainable innovations in rice cultivation and vegetable production.

วันที่: 24 October 2025 | Grandrish mon hotel, Nonthaburi, THAILAND

 

 

ประชุมวิชาการข้าวแห่งชาติ ครั้งที่ 6 ข้าวเปลี่ยนวิถี อาหารเปลี่ยนโลก

งานประชุม วิจัยข้าวไทย

ข้าวคืออาหารหลักของคนไทยและพืชเศรษฐกิจสำคัญของประเทศ แต่การผลิตข้าวไทยกำลังเผชิญความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การแข่งขันด้านการส่งออก และความต้องการผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป

งานประชุมครั้งนี้จะเป็นเวทีสำคัญในการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และนวัตกรรม เพื่ออนาคตที่ยั่งยืนของข้าวไทย

วันที่: 6-7 ธันวาคม 2568 | สถานที่: อิมแพ็ค เมืองทองธานี

งานวิจัย เมื่อข้าวทนต่อโรค! แมลง

เมื่อข้าวขาวดอกมะลิ 105 ทนน้ำท่วมนานขึ้น
ข้าวพื้นเมืองไทยโดยส่วนใหญ่ในท้องทุ่งที่น้ำท่วมถึง จะเป็นข้าวที่มีการยืดตัวสูงเพื่อให้ใบโผล่พ้นน้ำ หลังจากน้ำลดข้าวเหล่านี้จะมีลำต้นที่ยืดยาวและหักล้ม การเก็บเกี่ยวผลผลิตทำได้ยากและเสียหายง่าย ลักษณะการทนต่อน้ำท่วมดังกล่าวนี้ไม่ค่อยเป็นที่ต้องการของเกษตรกรในเขตนาชลประทาน แต่มีข้าวบางสายพันธุ์จากอินเดียที่มีความสามารถทนอยู่ใต้น้ำเมื่อเกิดสภาวะน้ำท่วมแบบฉับพลันและสามารถยืนหยัดจนกระทั่งฟื้นตัวหลังน้ำลดลง นำไปสู่การออกรวงและให้ผลผลิตในที่สุด ถูกนำมาเป็นพันธุ์ให้ลักษณะทนทานต่อน้ำท่วมในข้าวขาวดอกมะลิ105 ณ ปัจจุบัน

เราได้ปรับปรุงข้าวขาวดอกมะลิให้ทนต่อน้ำท่วมได้นานถึง 21 วัน ในระยะเวลาดังกล่าวถ้าน้ำลดลง ต้นข้าวสามารถฟื้นตัวและออกรวงให้ผลผลิตได้เช่นเดียวกับสภาพปกติ นับเป็นความหวังของเกษตรกรไทยในยุคที่ปัญหาน้ำท่วมเกิดขึ้นทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ

 

ข้าวขาวดอกมะลิ 105  ที่ทนต่อเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล

เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลเป็นแมลงศัตรูธรรมชาติที่สำคัญที่ทำให้ผลผลิตข้าวลดต่ำลงทั้งในเขตนาน้ำฝนและนาชลประทาน การปรับปรุงพันธุ์ข้าวให้มีความต้านทานต่อแมลงดังกล่าวเป็นเป้าหมายระดับต้นของโครงการปรับปรุงพันธุ์ข้าวของประเทศไทยและในอีกหลายๆ ประเทศในแถบเอเชีย ผลการศึกษาที่ผ่านมาพบว่ามีอย่างน้อยสองยีนต้านทานต่อเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในพันธุ์ ABHAYA ซึ่งสองยีนนั้นอยู่บนโครโมโซมที่ 6 และ 12 ข้อมูลดังกล่าวทำให้สามารถเลือกใช้โมเลกุลเครื่องหมายสำหรับช่วยในการคัดเลือกความต้านทานได้ถูกต้อง อันจะนำไปสู่การปรับปรุงพันธุ์ที่มีประสิทธิภาพ และร่นระยะเวลาในการปรับปรุงพันธุ์ข้าวลง

  

การปรับปรุงพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ให้ต้านทานโรคขอบใบแห้ง

โรคขอบใบแห้ง (bacterial leaf blight, BLB) เกิดจากเชื้อสาเหตุ Xanthomonas oryzae pv. oryzae เป็นโรคที่สร้างความเสียหายแก่ผลผลิตข้าวอย่างมาก อาจทำให้ผลผลิตลดลงได้ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ โรคนี้มักพบระบาดในเขตที่น้ำท่วมหรือบริเวณที่ลุ่ม ข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เป็นข้าวคุณภาพดีแต่มีความอ่อนแอต่อโรคหลายชนิดที่สำคัญคือโรคขอบใบแห้ง

 

ขาวดอกมะลิ 105 กับความทนแล้ง

ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นแหล่งปลูกข้าวที่สำคัญของไทย เกษตรกรแถบนี้จะอาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติในการเพาะปลูก โดยเริ่มปลูกในราวเดือนพฤษภาคม และเก็บเกี่ยวราวเดือนพฤศจิกายนของทุกปี ซึ่งในแต่ละปีมักประสบปัญหาความไม่แน่นอนของปริมาณและการกระจายตัวของฝน จึงเกิดสภาพน้ำท่วมและฝนแล้งเป็นประจำ ทั้งนี้ความแห้งแล้งสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกระยะของการเพาะปลูก คือต้นฤดู กลางฤดูหรือปลายฤดูปลูก หรือถ้าปีไหนแล้งจัดก็อาจจะแห้งแล้งทั้งต้นและปลายฤดูปลูกเป็นต้น ซึ่งการเกิดสภาวะแล้งในระยะที่ข้าวกำลังออกรวงนั้นทำให้ผลผลิตข้าวลดลงอย่างมาก ซึ่งในปีที่แล้งจัดเกษตรกรอาจจะไม่ได้ผลผลิตข้าวเลย จึงจำเป็นที่จะต้องปรับปรุงขาวดอกมะลิให้สามารถเจริญเติบโต และให้ผลผลิตได้แม้อยู่ภายใต้สภาพแล้ง

บทความล่าสุด

ข่าวประชาสัมพันธ์

เว็บไซต์ของเรามีการใช้คุกกี้ เพื่อให้ท่านได้รับการใช้งานเว็บไซต์ที่ดีแสดงผลได้ถูกต้อง เมื่อใช้งานเว็ปไซต์ของเราต่อถือว่ายินยอมให้มีการใช้งานคุกกี้